PATCHRA PERSONAL LIBRARY คลังความรู้เพื่อส่งเสริมการค้นคว้าวิจัยด้านสังคมศาสตร์

Custom Search

17-02-2019 16:28

เกี่ยวกับเรา

ติดต่อสอบถาม

ประวัติศาสตร์

รัฐศาสตร์

วารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน

อุบลรัตน์ ศิริยุวศักดิ์

ชัยวัฒน์ สถาอานันท์

9441

Online: 11 user(s)

sapphires

ไพลิน เป็นพลอยแซปไฟร์ที่มีสีน้ำเงินจัด นักเพชรพลอย มักจะบรรยายกันว่า มีสีเหลือบกำมะหยี่ที่สวยงามเป็นเลิศ พบมากที่บ่อไพลินในกัมพูชา ซึ่งต่อมาทางไทยเราพบพลอยที่ มีลักษณะเช่นนี้ก็เรียกไพลินไปด้วย ชนิดที่เข้าขั้นจะต้องมี สีน้ำเงินเข้ม และอมม่วงนิดๆ หรือคล้ายสีดอกอัญชัน แต่ก็ไม่ใช่ว่ามีสีเข้มจนทึบ ต้องมีความใส แลดูมีไฟเด่น เป็นประกายสวยงามด้วย ในแง่ของการกระจายแสงของไพลิน มีน้อยเทียบเพชรไม่ได้ จึงทำให้ประกายไฟ ของไพลินมีน้อย ความสวยงามของไพลินจึงขึ้นอยู่กับสี ที่ปรากฎให้เห็นตาม ธรรมชาติเป็นส่วนใหญ่

สีน้ำเงินของพลอยแซปไฟร์อาจมีสีอ่อน หรือมีสีเป็นจุด เป็นปื้น แทรกสลับเป็นชั้นในเนื้อในไร้สี อาจมีสีอ่อนแก่ต่างกัน มีสีเขียวปน ภายในก้อนเดียวกันก็ได้ สีน้ำเงินที่ยอมรับกันทั่วไป ในต่างประเทศ ว่าสวยที่สุดคือ สี Cornflower blue (ซึ่งก็คล้ายกับสีดอกอัญชัน ที่ทางไทยเราใช้เปรียบเทียบ) มีความวาวกำมะหยี่ (Velvety luster) บ้างก็ว่า วาวคล้ายน้ำนม (Fine milky luster) สีดัง กล่าวเป็นสีของแคชเมียร์ แซปไฟร์ (Kashmir sapphires) ที่ถือกันว่ามีคุณภาพเยี่ยมของโลก แต่โดยปกติจะไม่โปร่งแสง มากมายนัก มีลักษณะที่เรียก "Sleep"

พลอยแซปไฟร์น้ำเงิน มักจะมีเขียวปนไม่มากก็น้อย เห็นได้ชัด เมื่อส่องดูด้านข้าง พบมากทางไทยเรา ยกเว้นน้ำเงินของแคชเมียร์ แซปไฟร์ชนิดคุณภาพเยี่ยมที่สุดปกติจะไม่มีเขียว หรือชมพูปน อยู่เลย ในประเทศอินเดียเรียก ไพลินแคชเมียร์ ที่มีสีชนิดนี้ว่า "คอนกยูง" (Peacock's neck) เล่ากันว่า โดยทั่วไปไพลินไทย เทียบไพลินศรีลังกาไม่ได้ เพราะมีสีเขียวปน แต่ทั้งนี้ยกเว้น ไพลิน จาก อ.บ่อพลอย จ.กาญจนบุรี ซึ่งมีสีสวยสดทัดเทียมพลอยศรีลังกา เช่นกัน Delmer L. Brown กล่าวว่าพลอยแซปไฟร์จาก แหล่งโยโก (Yogo deposit) เขตจูดิท เบซิน (Judith Basin County) ในรัฐมอนตานา สหรัฐอเมริกา มีสีน้ำเงิน "Vivid cornflower blue" ที่มีราคาแพงมากที่สุดเช่นกัน (และโดย เฉพาะอย่างยิ่ง เป็นสีธรรมชาติที่มิได้เกิดจากการหุง) เทียบได้กับ ไพลินคุณภาพเยี่ยมของแคชเมียร์ แซปไฟร์น้ำเงินจากแหล่งโยโก มีสีเข้มกว่าไพลินศรีลังกา แต่อ่อนกว่าทางไทย กัมพุชา และพม่า แต่โดยปกติจะมีขนาดเล็ก หรือมีน้ำหนักน้อยกว่า 1 กะรัต

สิ่งที่ควรทราบ ในวงการอุตสาหกรรมเครื่องประดับอัญมณีของสหรัฐอเมริกานั้น แบ่งเกรด แซปไฟร์สีน้ำเงินทางการค้าหลายเกรดด้วยกัน แต่ละเกรดจะเรียกตามชื่อ ของแหล่ง (หรือประเทศ) ที่เป็นถิ่นฐานเดิมหรือต้นกำเนิดของพลอย ซึ่งเป็นเจ้าของสี นั้นมาแต่เดิม เช่น พลอยเม็ดใด ก็ตามที่มีคุณภาพเหมือนกับหรือเทียบเท่ากับ พลอยไพลินแคชเมียร์ ตามคุณสมบัติที่กล่าวมา แล้วข้างต้นก็จะเรียก "แคชเมียร์ แซปไฟร์" โดยที่ พลอยเม็ดดังกล่าวอาจมาจากแคชเมียร์จริงๆ หรือมาจากแหล่งอื่นๆ ในประเทศก็ได้ เช่นเดียวกับคำว่า "เบอมีส รูบี" (Burmese ruby) ซึ่งแต่เดิมทับทิม คุณภาพเยี่ยมเป็นที่รู้จักและทราบกันเพียงว่าพบในพม่า จึงมีการเรียกทับทิมคุณภาพ เยี่ยมนั้นว่า Burmese ruby กันต่อๆ มา แม้ในปัจจุบันจะทราบกันแล้วว่ายังมี ทับทิมคุณภาพทัดเทียมกันจากประเทศไทย หรือประเทศอื่นๆ ได้เช่นกัน ก็ยังคงเรียก ทับทิมที่มีคุณภาพ เช่นนั้นว่า Burmese ruby (แม้จะพบในประเทศอื่น) ชื่อดังกล่าวจึงเป็นชื่อที่เรียกใช้ทางการค้า สำหรับการแบ่งเกรดหรือคุณภาพ (Trade grades) เท่านั้น ซึ่งก่อให้เกิดความเข้าใจผิด สับสนได้ง่าย จึงควรทำความเข้าใจ ในการเรียกชื่อต่างๆ เหล่านี้ไว้บ้าง

ไทย มีที่จันทบุรี กับกาญจนบุรี ซึ่งเป็นแหล่งใหญ่ นอกจากนี้ ก็มีที่แพร่ สุโขทัย ศรีสะเกษ เพชรบูรณ์ ฯลฯ ซึ่งไม่เป็นที่แพร่หลาย นัก อาจเนื่องมาจากมีปริมาณพลอยน้อยหรือมีแต่พลอยขนาดเล็ก เป็นส่วนใหญ่ และยังไม่ได้มีการสำรวจและลงทุน กันอย่างจริงจังก็ได้ ไพลินของไทยส่วนใหญ่ จะมีสีน้ำเงินเข้ม สีน้ำเงินอมดำ หรืออมเขียว และออกมาทางสีฟ้าก็มี เช่นที่จังหวัดกาญจนบุรี ชนิดสวยๆ นั้นมีคุณภาพ เทียบได้กับของศรีลังกา

พม่า บลูแซปไฟร์ของพม่า มีคุณภาพ และความสวยงาม คล้ายกับของกาญจนบุรี และแซปไฟร์ที่มีผลึก ใหญ่ที่สุดในโลกก็ขุดได้ที่พม่า มีน้ำหนักถึง 63,000 กะรัต เป็นชนิดที่มีสตาร์ (Blue Star Sapphires)

เขมร แซปไฟร์ของเขมรมีสีและคุณภาพใกล้เคียงกับ ของอำเภอบางกะจะ จังหวัดจันทบุรี ซึ่งจัดได้ว่ามีคุณภาพดี และมีสีสวยมาก (ที่บางกะจะมีปริมาณพลอยเหลืออยู่น้อยมาก)

ออสเตรเลีย ส่วนใหญ่มักจะมีสีดำ หรือสีน้ำเงินแก่จัดมากจนเกือบดำ ที่มีสีสวยนั้นมีน้อย

ซีลอน (ศรีลังกา) และ แคชเมียร์ เป็นแซปไฟร์ที่ มีคุณภาพดี มีสีสวยมาก เป็นสีน้ำเงินจัด ไม่อมดำหรืออมเขียว แต่อย่างใด เป็นที่นิยมมากที่สุดในขณะนี้ และมีราคาแพงกว่า แหล่งอื่นๆ